کارگران و کارفرمایان باید بر صندوق بازنشستگی نظارت داشته باشند - مجله پیامک

مرتضی افقه، اقتصاددان در گفت وگو اتاق ایران آنلاین درباره شرایط صندوق های بازنشستگی می گوید: صندوق تأمین اجتماعی متعلق به کارگران و کارفرمایان است. اصولاً تامین اجتماعی طبق قانون، عمومی و غیردولتی است. بااین حال دولت مثل سایر موارد با دخالت در این حوزه ایجاد مشکل نموده است. سازمانی که 23 درصد منابع آن را کارفرما و 7 درصد آن را کارگر می پردازد، در شرایطی قرار گرفته است که دولت سال هاست آن 3 درصد از سهم خود را در این صندوق پرداخت ننموده و اتفاقاً از این صندوق ها برداشت هم نموده است. دولت به نوعی مصادره انجام داده و امروز صندوق ها به مرحله ای رسیده اند که مبالغ ورودی شان جوابگو مبالغ خروجی نیست و دخل و هزینه صندوق ها از کنترل خارج شده است.

افقه، استاد دانشگاه اهواز بابیان اینکه اندازه واریزها به صندوق بازنشستگی به علت بیکاری و کاهش جمعیت فعال و کاهش مشاغل رسمی کم شده، ادامه می دهد: در بسیاری از شرکت ها تعداد مدیران میانی با کارمندان برابر است که حقوق بالایی می گیرند و کارشان چندان در عرصه عمل مؤثر نیست و بار اضافی به صندوق ها تحمیل می نمایند. از طرفی در بسیاری مواقع از صندوق سوءاستفاده شده است.

او ادامه می دهد: در نظام سیاسی-اداری ما شرایط نیروی کار از اهمیت ویژه ای برخوردار است و به طور مستقیم با اشتغال، توسعه، آرامش جامعه، کیفیت کار و نیروی انسانی و بهره وری ارتباط دارد. اگر به همه مسائل نیروی کار در بخش خصوصی و دولتی توجه گردد، باید بپذیریم که بیمه های اجتماعی و صندوق های بازنشستگی نقش اساسی دارند. اما همه صندوق هایی که امروز تعادل ورودی و خروجی منابع ندارند از اساس با محاسبات نظام بیمه ای (اکچوئری) طراحی نشده یا این نظام در محاسبات آن رعایت نشده است. البته در جهت سرمایه گذاری هم خطاهایی اتفاق افتاده است.

افقه معتقد است: مسائل صندوق های بازنشستگی تاریخی است. مشکل اساسی صندوق های بازنشستگی پارامتریک است که باید اصلاح گردد. در محاسبات بیمه ای میانگین عمر، زادوولد، افزایش جمعیت و امید به زندگی افراد و شاخص های مالی محاسبه می گردد. البته سوء مدیریت در سال های گذشته شدت و ضعف داشته است؛ ولی درعین حال از ایرادات ساختاری نیز نمی توان چشم پوشی کرد.

افقه ادامه می دهد: برای اصلاح ساختارها باید کار بنیادی انجام دهیم و راه چاره اصلی نجات صندوق ها این است که نمایندگان کارگری و کارفرمایی به شکل شفاف بر صندوق ها نظارت داشته باشند. با این شیوه، هم کنترل هزینه ها را می توانیم داشته باشیم تا نشتی هزینه ها جبران گردد و هم پالایش گسترده نیروی انسانی داشته باشیم تا تله رفاقت و تله خانواده گرایی امکان ایجاد فساد را انبوه تر نسازد. دولت ها اساساً به علت مسائل کسری بودجه خود نمی توانند امانت دار کاملی باشند و دولت تنها باید ناظر صندوق باشد و نه تصمیم گیر.

او تأکید کرد: دولت نباید هزینه کارکنان نهادهای مشکل دار خود را به حوزه مدیریت تأمین اجتماعی و بازنشستگی راهنمایی کند و این مهمترین کاری است که دولت سیزدهم باید انجام دهد.

به گفته افقه باید در قوانین حمایت از فراوری بازنگری گردد. ولی در شرایطی که هنوز ساختارها بیشتر حامی دلالی هستند، نمی توان شاهد عدم خروج سرمایه از کشور شد.

او معتقد است: چیزی به نام رابطه ثبات شغلی و فراوری که به امنیت صندوق های تأمین اجتماعی و بازنشستگی می انجامد، وجود ندارد. این تغییر احتیاجمند مدیران تازه و با انگیزه در این حوزه های مالی کشور است و احتیاج به خون تازهی در این بدنه هستیم.