اضطراب را با این روش از بین ببرید - مجله پیامک

اضطرابی که با فکر کردن به لحظه حمله کردنش تمام وجودتان را می گیرد، می تواند شما را با تماشا سگی که تنها از دور تماشایتان می نماید، آشفته نموده یا تا ساعت ها، روزها و حتی ماه های بعد هم جسم و روانتان را درگیر خود کند. جیمز پروچاسکا(james procheska) و جان نوکراس (john nokras) در کتاب نظریه های روان درمانی شرح می دهند که مکاتب روان شناسی دلایل متفاوتی را برای هجوم آوردن اضطراب طرح می نمایند.

برخی شان می گویند ریشه مضطرب شدنتان با تماشا ریسمان سیاه وسفید، به کودکی برمی گردد اما اگر بخواهید، حتی در سال های بعد هم می توانید از اسارت آن ها خلاص شوید.

مهمان ناخوانده از کجا می آید؟

بر اساس نظریه آسیب شناسی روانی، اضطراب علت بیشتر اختلال های رفتاری است. اضطراب تغییرات بدنی مثل افزایش فشارخون و ضربان نبض، افزایش تنش عضلانی، کاهش جریان خون به معده و اندام های تناسلی، افزایش جریان خون به ماهیچه ها، گشاد شدن مردمک چشم و خشکی دهان را به همراه می آورد. این تغییرات بدنی اساس اضطراب را تشکیل می دهند و می توان آن ها را با محرک هایی مثل شوک، صدای بسیار شدید یا ضربه فیزیکی ایجاد کرد.

اما اضطراب تنها در پی موقعیت هایی مثل شوک یا صدای شدید ایجاد نمی گردد و از نظر گروهی از روان شناسان، اضطراب را می توان یاد گرفت.

یادگیری اضطراب در مواردی رخ می دهد که یک پاسخ در مجاورت زمانی با محرکی معین ظاهر شده و محرک موردنظر پاسخی را طلب کند که قبلاً امکان آن وجود نداشته است؛ بنابراین افراد می توانند یاد بگیرند به محرک هایی که ذاتاً اضطراب آور نیستند و خیلی از آدم ها به راحتی تحمل شان می نمایند (از جمله زنگ، سگ، آدم ها، آسانسور و آلودگی) با اضطراب پاسخ دهند.

برای مثال، چوپانی که همواره سگ گله اش از دارایی او محافظت می نموده، هیچ ترسی از این حیوان ندارد، اما پسری که قبلا سگی او را گاز گرفته، ممکن است تا سرانجام عمر با تماشا این حیوان دچار اضطراب گردد.

در این شرایط اضطراب ناشی از گاز گرفته شدن با تماشا سگ تداعی می گردد و تماشا سگ احتمالاً اضطراب شرطی ایجاد می نماید.

تا به حال به این فکر نموده اید که چرا برخی آدم ها با تماشا آلودگی دچار اضطراب می شوند؟ این اضطراب می تواند به دلایل مختلفی ایجاد گردد.

برای مثال، کتک خوردن به علت بازی در محیط پر از آلودگی ممکن است باعث گردد که بچه در آینده به خاطر روبه رو شدن با آلودگی دچار اضطراب شدید گردد.

البته تنها روبه رو شدن با این موقعیت ها نیست که اضطراب را ایجاد می نماید، در بسیاری موارد، حتی افکار مربوط این موضوعات می تواند اضطراب ایجاد کند.

با توجه به این رویکرد، می توان گفت که در اغلب موارد اضطراب های ما حاصل یادگیری های قدیمی مان هستند که به محض روبه رو شدن با موقعیت مشابه، سراغمان می آیند.

به جسمتان هم رحم نمی نماید

وقتی اضطراب به عنوان پاسخ معمولی به محرک های خاص شکل گرفت و جایی برای خودش در فکر باز کرد، می تواند جنبه های دیگر رفتار را مختل کند یا تحلیل ببرد و نشانه های دیگری را در پی خودش ایجاد کند.

خواب ممکن است بر اثر اضطراب آشفته گردد، ممکن است سردردهای تنشی یا ناراحتی معده رخ دهد، شاید تحریک پذیری افزایش یابد یا تمرکز، تفکر و حافظه ضعیف گردد، شاید هم در پی اضطراب لرزش های ناراحت نماینده یا عرق کردن رخ دهد.

به این ترتیب، اضطراب می تواند تغییرات قابل توجهی را در جسم ایجاد کند و نه تنها فرد را در شرایط روانی خاصی قرار دهد، بلکه نشانه هایش را در ظاهر و جسم فرد هم به نمایش بگذارد.

واکنش های فیزیولوژیکی مزمن اضطراب به مرورزمان ممکن است کارنمودهای بدنی را مختل کند و به نشانه های روانی- فیزیولوژیکی مثل نشانه های معده ای- روده ای منجر گردد. به این ترتیب، برخی بیماری های مزمنی که پزشکان هیچ منشأ جسمانی را برایشان معین نمی نمایند،

می تواند منشأ روانی داشته و حاصل اضطراب هایی باشد که فرد مدام با آن ها دست به گریبان بوده است؛ اما چرخه فراوری اضطراب و پیامدهایش به همین جا محدود نمی گردد. اگر این مسائل ثانوی اضطراب بیشتری ایجاد کند، ممکن است یادگیری جدیدی انجام گردد و دور معیوبی شکل بگیرد.

در این چرخه معیوب نشانه هایی که به خاطر اضطراب ایجاد شده اند، خودشان ممکن است به علت تازه ای برای مضطرب شدن تبدیل شوند و شرایط را پیچیده تر نمایند.

در واقع فرد مضطرب دچار مسائلی می گردد یا اختلال هایی در عملکردش به وجود می آید، که او را با بحران های تازه ای روبه رو می نماید؛ همین بحران ها می تواند مقدمه بیشتر مضطرب شدنش را به همراه بیاورد و اضطراب بیشتر هم می تواند بحران های ایجاد شده را تشدید کند. به عبارت دیگر، زنجیره ای که اضطراب آن را ایجاد نموده، می تواند فرد را به دور باطلی وارد کند که خلاص شدن از آن ممکن یا لااقل آسان نیست.

یاد بگیرید مضطرب نشوید

اضطراب شدید اغلب به پاسخ هایی می انجامد که باعث اجتناب از اضطراب شده یا به آن سرانجام می دهد. درواقع فرد به جای حل مسئله، ترجیح می دهد صورت مسئله را پاک کند.

اجتناب از موقعیت اضطراب زا، می تواند در آدم ها احساس بهتری ایجاد کند؛ بدین ترتیب برخی از کسانی که در موقعیت های مختلف دچار اضطراب می شوند، می گویند برای آرام کردن خودشان مجبورند از پزشکان، هواپیما، آسانسور یا گردهمایی اجتماعی اجتناب نمایند.

درحالی که گروهی دیگر یاد می گیرند با مصرف مخدر یا داروهای آرام بخش به اضطراب سرانجام دهند و به شیوه دیگری صورت مسئله را پاک نمایند.