شرایط غلظت آفلاتوکسین موجود در برنج ایرانی - مجله پیامک

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایسنا، آفلاتوکسین تام به عنوان یکی از سموم رایج در غلات به علت اثرات نامطلوب بر سیستم ایمنی بدن و خاصیت سرطانزایی در سال های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است بنابراین شناسایی و معین مقدار این عامل خطر و ارزیابی شدت اثرات نامطلوب حضور آن ها در مواد غذایی برای مصرف کنندگان از نظر بهداشت عمومی بسیار حائز اهمیت است.

محققان انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور و مرکز تحقیقات حلال در پژوهشی با عنوان بررسی میزان آلودگی و ارزیابی خطر آفلاتوکسین تام در برنج های ایرانی در اقلیم های مختلف امنیت غذایی این ماده غذایی را بررسی کرده اند.

در این پژوهش که توسط هاله سمیعی، هدایت حسینی، وحید مفید و بهروز جنت اجرا شده، آمده است: تعداد 60 نمونه از برنج تولید داخل، با استفاده از معادله معین حجم نمونه آماری با سطح اطمینان 95 درصد و سطح خطای قابل قبول کنترل کیفیت آماری در صنایع غذایی معادل 10 درصد و بر مبنای تقسیم بندی اقلیم های شش گانه برگرفته از پژوهش ملی پایش امنیت غذا و تغذیه در ایران و نقشه شرایط امنیت غذایی در کشور (سال 1391) جمع آوری شد.

در این مقاله آمده است: نقشه شرایط امنیت غذایی در کشور به شرح زیر است: اقلیم یک: بسیار امن غذایی از نظر امنیت غذایی شامل استان های قم، اصفهان، سمنان، تهران و یزد. اقلیم دو: امن غذایی از نظر امنیت غذایی شامل استان های آذربایجان شرقی، قزوین و مازندران. اقلیم سه: نسبتا امن غذایی از نظر امنیت غذایی شامل استان های زنجان، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، مرکزی، همدان، گلستان و گیلان. اقلیم چهار: نسبتا ناامن غذایی از نظر امنیت غذایی شامل استان های اردبیل، چهارمحال بختیاری، فارس، کرمانشاه، کردستان، لرستان، خراسان جنوبی. اقلیم پنج: ناامن غذایی از نظر امنیت غذایی شامل استان های خوزستان، کرمان، ایلام و بوشهر. اقلیم شش: بسیار ناامن غذایی از نظر امنیت غذایی شامل استان های هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان.

محققان برای ارزیابی خطر آفلاتوکسین تام در برنج، میزان آفلاتوکسین تام را به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا مطابق روش استاندارد ملی ایران به شماره 6872 اندازه گیری کردند.

طبق بررسی های این پژوهش : برای انجام این تحقیق اطلاعات مربوط به میزان برنج برای هر فرد بالغ، براساس آخرین مطالعات بررسی مصرف منتشر شده توسط انستیتو تحقیقات علوم تغذیه و صنایع غذایی کشور و اطلاعات مربوط به اثرات نامطلوب و سرطان زایی آفلاتوکسین تام از منابع بین المللی مرکز تحقیقات سرطان و سازمان بهداشت جهانی، سازمان خواروبار کشاورزی استخراج شد.

در این مقاله آمده است: حاجی محمدی و همکارانش در پژوهشی که سال 2015 انجام داده اند با بررسی اثر فرآیندهای حرارت دهی و انواع طبخ خانگی برنج بر غلظت آفلاتوکسین B1 دریافتند که انجام فرآیندهای مذکور و روش های طبخ برنج به دو روش غیر آبکش و آبکش می تواند خطرات سم آفلاتوکسین B1 را کاهش دهد. در این روش حرارت دهی به مدت 20 و 120 دقیقه میانگین غلظت آفلاتوکسین B1 را به ترتیب به 16.6 درصد و 81.7 درصد کاهش داد. میزان کاهش میانگین غلظت آفلاتوکسین B1 در پخت غیرآبکش و آبکش و برنج بو داده به ترتیب 60.2 درصد و 85.5 درصد و 87.6 درصد نشان داده شده است که میزان کاهش در پخت غیرآبکشی از نظر آماری معنی دار نشده ولی در پخت به صورت آبکش و برنج بو داده این میزان کاهش از نظر آماری معنی دار بوده است که با نتایج این تحقیق همخوانی دارد.

حسینی و همکارانش می گویند: براساس یافته های به دست آمده میزان کمترین، میانگین و بیشترین مقدار آفلاتوکسین تام در نمونه های مورد آزمون به ترتیب 0.08، 1.13 و 9 میکروگرم در کیلوگرم برنج ایرانی بود.

براساس آن چه در این پژوهش آمده، این مدل ارزیابی نشان داد با وجود بالا بودن رتبه خطر و مصرف برنج در کشور، میزان غلظت آفلاتوکسین تام سنجش شده کمتر از حد مجاز استاندارد ملی ایران (30 میلی گرم در هر کیلوگرم) است و آلاینده آفلاتوکسین تام موجود در برنج ایرانی خطری برای سلامت مصرف کننده محسوب نمی شود.

نتایج این پژوهش در چهارمین شماره چهاردهمین سال مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران منتشر شده است.