همدان پیشگام در فراوری لبنیات - مجله پیامک

راه اندازی واحدهای تولید در قالب صنایع کوچک به منظور اشتغال زایی و بهره برداری هرچه بیشتر از محصولات تولیدی استان یکی از موانع اصلی خروج محصولات تولیدی استان به صورت خام است که با روند قابل قبولی در همدان پیش می رود. راه اندازی واحدهای تولید در بخش لبنیات و همچنین تولید ترشی و شوری از برنامه های اساسی سازمان جهاد کشاورزی استان است و مسئولان این سازمان تصمیم دارند این روند را ادامه دهند. طبق آمار رسمی، استان همدان از نظر تولید فراورده های لبنی صنعتی رتبه سوم و در تولید پنیر رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است. استان همدان همچنین به عنوان قطب اصلی ترشی و شوری در کشور مطرح است و در حال حاضر 80 واحد در این زمینه فعالیت می کنند.

• تغییر سیاست های جهاد کشاورزی

سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان به خبرنگاران می گوید: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، کشور ما به رغم داشتن توانمندی های بالا از واردکنندگان عمده فراورده های لبنی در جهان بوده است. معدود واحدهای تولید فراورده های لبنی، مواد اولیه مورد نیاز خود را عمدتاً به صورت شیر خشک از خارج وارد می کردند مثلا در سال 1356 به میزان 30 هزار تن شیر وارد کشور شد. علاوه بر شیر خشک، سالانه مقادیر قابل توجهی پنیر از کشورهای مختلف وارد کشور می شده است. حسن محمدی ادامه می دهد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی جهت گیری سیاست های کلان نظام در قطع وابستگی و حصول خودکفایی در محصولات اساسی به ویژه تولیدات دامی قرار گرفت. اتخاذ راهکارهای مناسب تشویقی توسط وزارت جهاد کشاورزی وقت و استمرار آن به همت وزارت جهاد کشاورزی در سال های بعد در کنار وجود ظرفیت دامی موجود تولید انبوه شیر در استان، زمینه ایجاد و گسترش صنایع کوچک تبدیلی فراورده های لبنی را به خصوص در کانون های تولید استان فراهم کرد.

• اولین مجوز

سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان بیان می کند: اولین مجوز راه اندازی صنایع کوچک تبدیلی فراورده های لبنی توسط کمیته صنایع روستایی وقت در سال 1365 صادر شد و اولین واحد در سال 1367 با تولید سالانه 120 تن پنیر به صورت آب نمکی با سرمایه گذاری 30 میلیون ریال به بهره برداری رسید. وی می افزاید: با اعمال سیاست های حمایتی و پیگیری مجدانه در جذب سرمایه های کوچک سالانه از نظر کمی و کیفی به تعداد واحدها و کیفیت محصولات تولیدی اضافه کرد شد. به نحوی که از سال 75 عملاً واردات پنیر به کشور قطع شد.

• 28 واحد تولید فراورده های لبنی

سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان می گوید: در حال حاضر 28 واحد تولید فراورده های لبنی با مجوز سازمان جهاد کشاورزی و با صرف سرمایه ای بالغ بر 2100 میلیارد ریال به بهره برداری رسیده اند. میزان جذب شیر آنها 452 هزار و 752 تن و تولید آنها 296 هزار و 378 تن محصولات لبنی است. وی خاطرنشان می کند: استان همدان از نظر تولید فراورده های لبنی صنعتی رتبه سوم و در تولید پنیر (UF در واحدهای دارای مجوز از جهاد کشاورزی) رتبه اول کشور را به خود اختصاص داده است.

• ترشی و شوری

سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان می گوید: هزاران سال است که ما و نیاکانمان در جست وجوی روش هایی برای نگهداری از غذاها هستیم تا در مواقع نیاز از آنها استفاده کنیم. ترشی و شوری علاوه بر نگهداری از مواد غذایی به عنوان یک روش، مزه و بافت مواد غذایی را نیز به نحو خوشمزه و جالبی تغییر می دهند. فرهنگ های مختلف تحت شرایط مورد نیاز از انواع ترشی و شوری لذت می برند و هر فرهنگی با توجه به ذائقه شان یک نوع شور و ترشی سنتی دارند. حسن محمدی اظهار می کند: استان همدان نیز از دیرباز مستندات بسیاری در این زمینه داشته است. مردمان خوش سلیقه و خوش ذوق همدانی به دلیل اقلیم کوهستانی و سرد استان، انواع سبزی و صیفی را در سرکه و نمک نگهداری می کنند. استان همدان به عنوان قطب اصلی ترشی و شوری در کشور مطرح است. شهرستان بهار، ملایر، همدان و کبودراهنگ به ترتیب بیشترین واحدهای ترشی و شوری را در استان دارند.

مقایسه آماری در 10 سال گذشته نشان می دهد که میزان رشد واحدهای ترشی و شوری از 35 واحد در سال 88 به 80 واحد در سال 98 رسیده است. در سال 88 میزان تولید 14 هزار و 590 تن بوده و در سال 98 این رقم به 38 هزار و 310 تن رسیده است. از سال 90 تاکنون نیز 80 مجوز واحد ترشی و شوری در قالب مشاغل خانگی با ظرفیت تولید 11 هزار و 370 تن تایید شده است.