چگونه بلندترین شب سال را ساده بگذرانیم؟ - مجله پیامک

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، در سال های گذشته نزدیک شب یلدا، شهر پر از رنگ و بوی جشن و شادی می شد و هر کسی به فکر خرید آجیل، شیرینی و میوه شب یلدا بود تا این شب باستانی را در کنار خانواده زنده برگزار کند. اما حالا دیگر یلدا برای خانواده ها معنا و مفهومی دیگر دارد. یکی به فکر چیدن سفره لاکچری و عکس انداختن و تبلیغات است و از حالا چند هندوانه خریده تا مبادا جلوی مهمان ها هندوانه ای سفید و بی مزه باشد، یا دیگری میوه های شب یلدا از انار و سیب را درشت تر انتخاب می کند. گویی فرهنگ اصیل و باستانی یلدا برای برخی رقابتی شده و هر کسی به فکر چیدن سفره ای متنوع و رنگین تر است.

وقتی نشستن روی جایگاه تالار جایگزین حضور دور یک کرسی می شود

امان الله قرائی، جامعه شناس با بیان اینکه یلدا یک سنت کهن و البته بی آلایش و ساده است، می گوید: برخی با کاهش شیوع کرونا دیگر در تالار و رستوران این شب را کنار یکدیگر جشن می گیرند. غافل از اینکه شب یلدا شبی است که باید فرهنگ باستانی ایران و صمیمت یک خانواده ایرانی را یادآور شد. اما وقتی این شب را محدود به یک تالار که همه باید به صورت رسمی کنار یکدیگر بنشینند، تقلیل می دهیم، به سوی ترویج فرهنگ و سبک زندگی غربی و اشرافی پیش می رویم. این امر در حالی است که در گذشته اعضای یک خانواده دور یک کرسی می نشستند و به خاطره گویی و شعرخوانی مشغول بودند.

شب یلدا فقط برای خوردن میوه و تنقلات نیست/ آداب غیرمرسوم را از شب یلدا حذف کنید

وی با اشاره به اینکه دورهمی های خانوادگی نباید فقط به جایگاهی برای خوردن میوه و تنقلات باشد، از تجمل گرایی در شب یلدا انتقاد کرده و می افزاید: باید همه فارغ از خستگی و نگرانی های روزمره زندگی، ساعاتی کنار یکدیگر خوش باشند و خاطرات شیرین گذشته را یادآور شوند. بر همین اساس، یلدا بهترین فرصت برای جمع شدن کنار یکدیگر به دور از دغدغه هاست و همه باید سعی کنند تا این شب باستانی را به شادی بگذرانند و اجازه ندهند برخی از آداب غیرمرسوم وارد مرنام شب یلدا شود و کام خانواده ها را تلخ کند. به طور مثال چیدن سفره های رنگارنگ و میوه های متنوع و شیرینی و کوکی های مختلف که در سال های اخیر مُد شده است، همه از این دست فرهنگ های نادرست است که باید اصلاح شود.

وقتی آجیل شب یلدا جای خود را به پفک هندی می دهد

با وجود اینکه آخرین شب پاییز به عنوان بلندترین شب سال شناخته می شود و این شب را به عنوان شب یلدا جشن می گیرند، برخی با افزایش قیمت آجیل، با سایر تنقلات به فکر رنگین کردن سفره شب یلدا هستند. به گفته مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران قیمت آجیل شب یلدا با باسلوق، کیلویی 150 تا 250 هزار تومان و بدون باسلوق نیز 180 تا 275 هزار تومان است.

با توجه به هزینه یک کیلو آجیل شب یلدا، پفک هندی، پف فیل و شکلات پای ثابت سفره های یلدایی شده است و بسیاری به جای آجیل شب یلدا، از چیپس و پفک و سایر تنقلات استفاده می کنند تا بتوانند این شب را کنار یکدیگر به شادی سپری کنند. البته برخی از میوه ها مثل هندوانه، انار و خرمالو که در سنت شب های یلدای ایرانیان باستان نیز وجود داشته، غیر قابل تغییر است.

چگونه شب یلدا را ساده برگزار کنیم؟

بر همین اساس، محمد گنجی، جامعه شناس معتقد است که شاید نتوان برای برخی آداب و رسوم شب یلدا جایگزینی تعریف کرد، اما حالا در این شرایط اقتصادی بیایید کاری کنیم که دیگر انار دانه درشت قرمز و هندوانه گرانقیمت، مسئله ای بر مسائل خانواده ها اضافه نکند. چرا که می توان با یک هندوانه کوچک و چند انار میانه هم شب یلدا را کنار هم بود و این شب را با هزینه های نه چندان بالا برگزار کرد.

وی می افزاید: نیازی نیست میوه های متنوع و رنگین داشت. بلکه می توان با کمترین امکانات هم سفره مجذوب کننده و زیبایی برای یلدا چید و شب شاد و خاطره انگیزی برای خانواده رقم زد. به طور مثال، تزیین زیبای میوه ها به طوری که هدر نرود و بتوان به راحتی از آن استفاده کرد، سفره های یلدا را زیبا می کند و گذاشتن یک کتاب حافظ با برگ هایی پاییزی همراه با خواندن اشعار فارسی و تحلیل آنها می تواند این شب باستانی را زیباتر کند.

شعرخوانی و بازی جمعی را در شب یلدا احیا کنیم

در این شب از قدیم بزرگ ترها برای سایر اعضای خانواده حکمت های پندآموز و داستان های عبرت آموز تعریف می کردند و با مثل خوانی و شعرخوانی به جایگاه یلدا در ادبیات اشاره داشتند تا کوچک ترها هم با فرهنگ ایرانی آشنا شوند. بنابراین، چه خوب است که امسال هم شب یلدا در کنار اعضای خانواده، هر کسی اشعاری از حافظ را بخواند و کمی بیشتر از ادبیات شیرین فارسی بداند.

رژان مظفری، جامعه شناس با بیان اینکه شب یلدا باید با سایر شب ها متفاوت باشد و کسی با تلفن همراه در فضای مجازی سیر نکند و صدای اعلام پیام های شخصی افراد موجب ناراحتی اعضای جمع شود، می گوید: در شب یلدا می توان با بازی های سرگرم کننده دسته جمعی، مثل نام فامیل، 20 سؤالی، ادابازی و سایر بازی های قدیمی فضایی شاد رقم زد و همه اعضای خانواده را دور هم جمع کرد. علاوه بر این، بهتر است در این شب برای بچه ها بازی های مجذوب کنندهی تدارک دیده شود تا آنها هم از همان دوران کودکی با فرهنگ باستانی یلدا آشنا شوند.

وی درباره سفره های شب یلدا و لزوم ساده بودن مرنام شب یلدا برای راحتی میزبان و مهمان ها، می افزاید: دورهمی ها با یک جمع صمیمی و ساده بدون تجملات زیبا و به یادماندنی است و نباید این شب را برای یکدیگر تلخ کنیم. اما گاهی شاهدیم که افراد برای یک شب مهمانی خود را به زحمت می اندازند و مهمان ها هم با دیدن زحمت میزبان ترجیح می دهند که دیگر در دورهمی ها شرکت نکنند. بنابراین برای اینکه فردگرایی رواج پیدا نکند و همیشه خانواده کنار هم جمع باشند، بهتر است که این شب را ساده برگزار کرد تا ارتباطات جمعی تداوم داشته باشد.

مظفری در خاتمه می گوید: نباید فراموش کنیم که یلدا فرصتی است برای با هم بودن و صله رحم و به نوعی اطلاع از حال و روز بستگان، تکریم بزرگترها، آموختن راه و رسم زندگی به جوانان و درس آموزی برای بچه ها. علاوه بر این، داشتن عکس دسته جمعی در شب یلدا توصیه می شد؛ تا جایی که همه هر ساله با دیدن تصاویر قدیمی خود به وجد آمده و خاطرات بسیاری در فکر شان مرور می شود. بنابراین توصیه می کنم که همه اعضای خانواده کنار هم عکس یادگاری بیندازند و باهم بودن در این شب را قدر بدانند و به حواشی و مسائل شخصی نپردازند.